Luyện tập thói quen ngủ đúng giờ cho trẻ sơ sinh

Trẻ sơ sinh có giấc ngủ như thế nào?

Trẻ mới sinh hay còn gọi là trẻ sơ sinh, gần như ngủ cả ngày đêm, chỉ tỉnh dậy, khoảng 2 đến 3 giờ bú một lần, do thể tích dạ dày của trẻ sơ sinh nhỏ nên mau đói. Một lý do khác là trẻ sơ sinh chưa phân biệt được ngày đêm nên có bé sẽ ngủ cả ngày và thức nhiều hơn vào ban đêm. Thường trẻ sơ sinh sẽ ngủ tổng cộng khoảng 8 đến 9 giờ vào ban ngày; và khoảng 8 giờ vào ban đêm. Hầu hết trẻ sẽ bắt đầu ngủ suốt đêm không thức giấc, tầm 6 đến 8 giờ, khi được 3 tháng tuổi hay cân nặng đạt khoảng 6 ký. Không nên để bé ngủ quá 3 giờ mà không cho bú; các trường hợp đặc biệt như non tháng, nhẹ cân, trào ngược dạ dày thực quản,… cần được cho bú thường xuyên hơn.

Trẻ sơ sinh tỉnh giấc thế nào?

Nếu em bé thức giấc vào cuối của chu kỳ ngủ thì trẻ sẽ bắt đầu giai đoạn tỉnh ngủ yên lặng; lúc này, trẻ vẫn yên lặng dù đã tỉnh táo và nhận thức được thế giới xung quanh. Khi đó, trẻ có thể nhìn mọi vật hay nhìn chăm chú vào một vật. Sau giai đoạn này sẽ chuyển sang giai đoạn tỉnh giấc hoạt động, trẻ vẫn chú ý đến mọi tiếng động và hình ảnh nhưng có cử động. Sau đó, bé cử động nhiều hơn và có thể khóc lớn. Mẹ sẽ dỗ bé bằng cách ôm bé sát vào người hay quấn bé trong một cái khăn/mền; cho bé bú trước khi bé bước sang giai đoạn khóc. Bởi khi khóc, bé có thể quá “cáu” do quá khó chịu nên không chịu bú.

Các giai đoạn của một giấc ngủ

Như người lớn, giấc ngủ của trẻ nhỏ cũng chia ra nhiều giai đoạn khác nhau. Có 2 loại giấc ngủ:

• Giấc ngủ nhanh (REM – rapid eye movement : cử động mắt nhanh)

  Đây gọi là giấc ngủ nông, trẻ nằm mơ và mắt cử động nhanh; dù trẻ ngủ khoảng 16 giờ mỗi ngày, nhưng bé chỉ sâu được 8 tiếng;  khoảng một nửa thời gian là giấc ngủ REM.

•  Giấc ngủ chậm (Non-REM – Non- rapid eye movement: không cử động mắt nhanh), giấc ngủ này có 4 giai đoạn:
  •    Giai đoạn 1: buồn ngủ – mí mắt sụp xuống hay chớp liên tục, ngủ gà ngủ gật.
  •    Giai đoạn 2: ngủ lơ mơ – trẻ có thể  kêu “è è”, giật mình, hay vặn mình
  •    Giai đoạn 3: ngủ sâu – trẻ im lặng và không động đậy
  •    Giai đoạn 4: ngủ rất sâu – trẻ nằm im và ngủ phe phe

Giấc ngủ của bé sẽ diễn tiến tuần tự từ giai đoạn 1 đến giai đoạn 4, rồi quay lại giai đoạn 2, rồi chuyển sang ngủ REM. Trong một giấc ngủ sẽ diễn ra vài chu kỳ ngủ trên, những tháng đầu, trẻ dễ thức giấc khi chuyển từ ngủ sâu sang ngủ lơ mơ và có thể khó ngủ trở lại.

Tập thói quen ngủ cho bé

Ngay từ sáu tuần tuổi, bé đã có thể học cách ngủ ngoan, có vài cách rất hiệu quả để rèn bé ngủ như sau:

1. Dấu hiệu bé buồn ngủ

Trong 6 đến 8 tuần đầu sau sinh, bé không thể thức lâu hơn hai giờ liên tục; nếu để bé thức lâu hơn hai giờ, bé sẽ quá mệt mỏi và bị khó ngủ.

Mẹ hãy nhận biết những dấu hiệu buồn ngủ của bé như chớp mắt liên tục, mắt lim dim, kéo tai, ngáp hay quầng dưới mắt thâm lại. Mẹ đừng lo, mẹ sẽ nhanh chóng quen với việc nhận ra con mình đang buồn ngủ, lúc đó hãy đặt bé vào nôi hoặc giường.

2. Hướng dẫn bé phân biệt ngày và đêm

Một vài em bé quen thức đêm trong bụng mẹ; dấu hiệu nhận biết là bé hay quẫy đạp trong bụng mẹ nhiều hơn vào ban đêm. Khi chào đời, bé sẽ vẫn duy trì thói quen này và làm mẹ mệt mỏi vì không chịu ngủ khi mẹ đã mệt lả rồi. Trong vài ngày đầu sau sinh, bạn không thể thay đổi bé ngay được mà chỉ có thể bắt đầu dạy bé khi bé đã được hai tuần tuổi.

Buổi sáng, khi bé còn thức:

– Bố trí phòng ngủ thật nhiều ánh sáng

– Chơi với bé thật nhiều

– Nếu bé đang bú mà lơ mơ ngủ, hãy nhẹ nhàng gọi  bé dậy.

– Không cần ngăn hết mọi tiếng ồn thông thường vào ban ngày, như tiếng tivi, tiếng nói chuyện,..

Buổi tối:

– Giữ phòng tối nhất và yên tĩnh bằng mọi cách (có thể để đèn ngủ ánh sáng dịu), không nói chuyện nhiều với bé

– Giữ yên lặng và nói thật nhỏ khi cho bé bú cữ đêm.

– Nhất định phải dạy bé nhận biết ban đêm là lúc ngủ ngay từ khi bé được hai tuần tuổi, không được để quá muộn.

3. Dạy bé tự ngủ

Bạn có thể bắt đầu dạy bé tự ngủ, khi bé đã được 6 đến 8 tuần tuổi. Hãy đặt bé vào nôi hay xuống giường khi bé buồn ngủ nhưng vẫn còn thức; nếu để bé nằm võng hay nằm nôi lắc, hoặc đu đưa hay bế rung bé khi trong tám tuần đầu thì bé sẽ quen và bé sẽ khó ngủ nếu không được rung lắc, đu đưa liên tục như thế. Do đó, nhiều chuyên gia khuyên không nên đung đưa bé, không cho bé ngậm núm vú giả để dỗ bé ngủ ngay từ sau sinh. Hãy thiết lập một quy trình trước khi ngủ cho bé là hát ru, nghe nhạc nhẹ, vỗ nhẹ mông, gãi nhẹ đầu… Quy trình này bạn phải thực hiện mỗi đêm  nên bạn cần chọn “thủ tục” nào vừa thích hợp với bé vừa “khả thi” với bạn. Mẹ có thể bế bé tới khi bé ngủ chập chờn rồi đặt bé xuống chứ không nên để bé ngủ trên tay rồi mới đặt xuống, như vậy, sẽ tạo thói quen xấu cho con rằng, phải được bế mới ngủ và bé sẽ dậy, ngay sau khi mẹ đặt bé xuống giường.

Bé sơ sinh như một tờ giấy trắng, bé sẽ là một em bé dễ ngủ nếu bạn không bỏ lỡ thời gian dạy bé thói quen ngủ; giấc ngủ này không chỉ quan trọng đối với sự lớn lên của bé mà còn quan trọng cả với mẹ. Nếu bé quấy đêm nhiều quá thì mẹ cũng sẽ thiếu ngủ và không đủ sức khỏe cũng như tinh thần để chăm sóc bé tốt được. Hãy chọn cách dỗ bé ngủ thông minh để cả con và mẹ đều có giấc ngủ tuyệt vời.